Stefan Huylebroek vroeg me omlangs mijn mening omtrent de ideale lengte en dikte van prusiktouwen bij gebruik met enkeltouw en dubbeltouw.
Om deze vraag te beantwoorden kijken we naar:
Voor welk doel gebruiken we prusikkoordjes?
De verschillende materialen
Hoeveel kracht kan elk van de materialen opvangen, bij welke knopen?
Hoe ziet een rack van een berggids eruit?
Naast het klassieke koordje uit polyamide zijn de new kids on the block Dyneema en Kevlar. Alle koordjes die we bespreken, bestaan uit een kern en een mantel. Het materiaal van de mantel is, (omwille van het gemak van het knopen) altijd polyamide, de kern varieert.
Verschillende koordjes
Polyamide
De klassieke prusikkoordjes die iedereen kent zijn, zoals het klassieke klimtouw, zijn uit polyamide gemaakt. De vuistregel voor het inschatten van de sterkte is 1KN (KiloNewton) per mm diameter. Elke KN vertegenwoordigt ongeveer 100kg draagkracht. Om zeker te zijn dat een prusik sterk genoeg is, willen we een minimum dikte van 6mm. Voor het maken van een relais is het beter als het koordje nog sterker is.
Vermits half-touwen intussen niet dikker meer zijn dan 7mm, zijn prusikkoordjes uit dit materiaal stilaan verouderd.
Voordelen:
Goedkoop, ideaal om achter te laten voor Abalakov
Gemakkelijk verkrijgbaar
Geschikt voor dynamische impact
Laat zich gemakkelijk knopen
Nadelen
Materiaal is aanzienlijk zwakker dan andere materialen (zie grafiek onderaan)
Materiaal moet dikker zijn om zinvolle sterkte te bieden
Polyethyleen - Dyneema
Omwille van zijn samenstelling is Dyneema supersterk en licht. Het is vooral geschikt voor gebruik waar grote krachten kunnen voorkomen.
Intussen wordt Dyneema door verschillend merken (Petz, Edelrid) aangeboden met langere lengte, als alternatief lichter touw. De mogelijke toepassingsgebieden van Dyneema zal ik in een later blogartikel beschrijven.
Voordelen
Zeer sterk (wanneer niet geknoopt)
Heel licht
Nadelen
Moeilijker te verkrijgen
Om verzwakking te voorkomen moet je de juiste knopen gebruiken
Duur
Moeilijk te onderscheiden van polyamide
De verkrijgbare koordjes (Beal, Austri-Alpin) zijn niet veel dunner en lichter dan Polyamide alternatieven.
Aramid - Kevlar
De rising star onder de prusikkoordjes! Sterk & licht, de ideale karakteristieken voor een sterke klimmer :) Met 18KN voor een doorsnede van 4,5-6mm bieden deze koordjes dus veel power voor weinig gewicht. Daar bovenop hebben ze nog een paar andere voordelen:
Voordelen
Dun: prussikknoop houdt beter op dunne touwen
Licht
Omwille van stijfheid gemakkelijk om zandlopers mee af te zekeren
Bestendig tegen snijbelasting
Bestaat in vernaaide ronde vorm (Edelrid, Beal)
Bestendig tegen extreme hitte, goed voor prusik bij het rapellen
Nadelen
Duurder (ca 4 EUR/meter)
Moeilijker verkrijgbaar
Om verzwakking te voorkomen, moet je de juiste knopen gebruiken
Snijden en afbranden is ietsje moeilijker als bij polyamide
Sterke verzwakking bij een aantal verschillende knopen
Wat kunnen die koordjes aan?
Uit leestip: Touwscheur bij koordjes op Relais https://chris-semmel.de/wp-content/uploads/2021/02/schlingenrisse-an-standplaetzen_stichworte.pdf -
Alpin Manual der ÖAMTC Flugrettung, airrescue College, Joe Redolfi Heli Mittermayr, 2009
Voorbeeld van een rack
ga je alpien rotsklimmen, kan je per cordeé bijvoorbeeld het volgende meenemen:
2x 100cm Kevlar (als prusik voor rapel en voor zandlopers)
180cm Kevlar (voor reddingsacties, grote zandlopers en blokken)
2x 250cm Dyneema (voor relais; opgelet: gebruik de juiste knopen)
Ga je de gletsjer op:
1x150 cm Kevlar
2x 250cm Kevlar
Comentarios